Film „III Wileńska Brygada NZW” w TVP Polonia – 22 marca 2010, godz. 20.45
Maryla, sob., 20/03/2010 - 22:41
Jest to filmowy dokument o działalności III Wileńskiej Brygady NZW istniejącej w latach 1945–1946 r., największego oddziału partyzanckiego NZW na Białostocczyźnie, którego dowódcą był kpt. Romuald Rajs „Bury”. Brygada powstała po rozwiązaniu V Wileńskiej Brygady AK mjr. Zygmunta Szendzielarza „Łupaszki”, w której kpt. Rajs był dowódcą II szwadronu. Po tym fakcie „Bury” nawiązał kontakt z Okręgiem Białystok NZW i został mianowany szefem PAS. Kadrę brygady tworzyli w większości żołnierze pochodzący z Wileńszczyzny. Brygada prowadziła znaczną aktywność bojową. Na swoim koncie, poza akcjami na posterunki MO, miała kilka potyczek z grupami operacyjnymi. Poważnym ciosem dla brygady było starcie z wojskami KBW w dniu 30 kwietnia 1946 r. W wyniku walk poległo 25 jej żołnierzy, a 12 dostało się do niewoli. Ostatecznie we wrześniu 1946 r. brygada została zdemobilizowana. Dopiero w końcu 1948 r. UB zatrzymało dowódcę – Romualda Rajsa i jego zastępcę por. Kazimierza Chmielowskiego „Rekina”. Proces przed WSR w Białymstoku zakończył się ostatecznie wymierzeniem kary śmierci. Cień na działalność brygady rzuca fakt, że pośród wielu akcji wymierzonych w aparat terroru oddział w lutym 1946 r. przeprowadził pacyfikację wsi białoruskich.
Jako komentatorzy występują historycy: dr Sławomir Poleszak (IPN O/Lublin) oraz Piotr Łapiński (IPN O/Białystok).
Scenariusz filmu: Tadeusz Doroszuk i Adam Sikorski. Reżyseria: Adam Sikorski. Rok produkcji: 2010. Czas: 27.51 min.
http://www.ipn.gov.pl/portal/pl/2/12244/Film_III_Wilenska_Brygada_NZW_w_TVP_Polonia__22_marca_2010_godz_2045.html
Rozstrzelany oddział
Rok wydania: 2008
ISBN: 978-83-905191-2-8
Oprawa: miękka
Ilość stron: 520
Wymiary: 170 x 240
40.00 zł
3 Wileńska Brygada NZW, działająca na Białostocczyźnie w latach 1945-1946 miała kontynuować tradycję walk 3 Wileńskiej Brygady AK z okresu 1943-44, zaś II szwadron 5 Wileńskiej Brygady AK z 1945 r. był etapem przejściowym pomiędzy obiema strukturami. Łączyła je nie tylko osoba dowódcy i poszczególni żołnierze, lecz przede wszystkim cel, o jaki walczyli: niepodległość. Zmienił się wróg, lecz cel pozostał ten sam. Również metody walki pozostały te same, z jednym istotnym wyjątkiem. Wydaje się nieprawdopodobne, by pod dowództwem "Szczerbca" na Wileńszczyźnie mogło dojść do pacyfikacji wiosek zamieszkałych przez ludność litewską, wrogo odnoszącą się do partyzantki niepodległościowej. Tak się natomiast stało na Białostocczyźnie zimą 1946 roku, gdy na rozkaz kpt. "Burego" płonęły białoruskie wsie. Dla wielu ówczesnych białostoczan kpt. "Bury" był legendą z Wileńskiej AK, dowódcą, który prowadził oddział do szturmu na Wilno i później wyprowadził go z pułapki zastawionej przez NKWD. Był wyrocznią dla miejscowej ludności. A jednak wydaje się, że mianowanie go dowódcą 3 Brygady było błędem, mianowanie szefem PAS Okręgu Białystok - błędem podwójnym, bowiem walkę z okupantem pojmował swoiście, w sposób szczególny. Do tego dodać można zbędne okrucieństwo, stawiające pod znakiem zapytania etykę walki. Jak w tej sytuacji ocenić dowódcę i jego żołnierzy, niewątpliwie patriotów, w wielu wypadkach prawdziwych bohaterów walk z okupantem, którzy czasem przez siedem lat walcząc w konspiracji o szczytne ideały, uznali, że cel uświęca środki?
http://www.odk.pl/rozstrzelany-oddzial,6869.html
Bohater znaczy bandyta - artykuł Tadeusza M. Płużańskiego
http://www.asme.pl/1069668304,91904,.shtml
- Zaloguj się, by odpowiadać
Etykietowanie:
1 komentarz
1. 115 rocznica urodzin gen. Augusta Emila Fieldorfa "Nila"
Maryla
------------------------------------------------------
Stowarzyszenie Blogmedia24.pl