Inwazja jaszczurów

avatar użytkownika Unicorn

"Inwazja jaszczurów" autorstwa K. Capka jest zwana antyutopią, chociaż lepszym określeniem byłoby satyra czy parodia. Początkowo narracja rozwija się w kierunku książek przygodowych czy podróżniczych a la J. Verne, potem z każdą chwilą atmosfera gęstnieje aż do nasycenia treściami politycznymi. Tytułowe jaszczury, a w zasadzie Płazy to zwierzaki przypadkowo odkryte przez kapitana van Tocha, podczas rejsu koło Sumatry. Celem był połów pereł a ludność tubylcza bała się "diabłów." Później podczas urlopu kapitana trafia się znajomek, kapitalista z wiadomego rodu "starszych braci w wierze"

smile

i interes kwitnie. Ludzie poznają Płazy od różnych stron. Stwierdzają, że są inteligentne jak inteligentny bywa przeciętny Anglik czytujący gazety, czyli: są inteligentne inaczej, biernie odtwarzające papkę. Ale szybko się uczą i stają się zagrożeniem dla świata. Tym bardziej, że wypracowują świadomość "narodową." I oczywiście dzielą się na rasy. Incydenty zbrojne, potyczki, coraz większy obszar Ziemi pod wodą...Happy endu nie ma bo książka się kończy.

W recenzjach zwykle określa się "Inwazję jaszczurów" jako alegorię i ostrzeżenie przed rozmaitymi -izmami (napisana w 1935 r.). W rozmaitych posłowiach- moje wydanie jest z 1956 r.- dostrzega się tylko kpinę z kapitalizmu- słusznie dostaje się Anglii i Francji bo Niemcy to trochę inna para kaloszy. Co nie dziwi, w końcu trudno podejrzewać, że redaktor czy autor posłowia będzie kpił z komunizmu. A oprócz kpin z nazizmu, faszyzmu czy generalnie z ludzkiego podejścia do problemów- chodzi głównie o model tzw. demokratycznego państwa prawa, są też pyszne wstawki antykomunistyczne:

"Pierwsze istotnie zasadnicze i na skalę międzynarodową uznanie Płazów za naród przyniósł dopiero słynny apel Międzynarodówki Komunistycznej, podpisany przez towarzysza Mołokowa, a skierowany do wszystkich uciemiężonych, rewolucyjnych Płazów tego świata. Jakkolwiek apel ten- jak się wydaje- bezpośredniego wpływu na Płazy nie wywarł (...)"

Za: K. Capek, Inwazja jaszczurów, Warszawa 1956, s. 194- 195.

Apel jest wart przytoczenia:

"Towarzysze Płazy!

System kapitalistyczny znowu znalazł sobie nową ofiarę. Gdy tyrania jego definitywnie wali się w gruzy pod ciosami rewolucyjnego rozmachu uświadomionego klasowo proletariatu, zmurszały kapitalizm zaprzągł was, Pracownicy Morza, zakuł was w niewolę drobnomieszczańskiej cywilizacji, podporządkował was swym prawom klasowym, pozbawił was całkowicie wolności, uczynił wszystko, by móc was wykorzystywać bezkarnie i brutalnie

(14 wierszy skonfiskowano)

Pracujące Płazy! Nadchodzi moment, że zaczynacie uświadamiać sobie całą krzywdę niewolnictwa, w jakim żyjecie

(7 wierszy skonfiskowano)

oraz domagać się praw swoich jako klasa i naród!

Towarzysze Płazy! Rewolucyjny proletariat całego świata wyciąga do was dłoń

(11 wierszy skonfiskowano)

przy pomocy wszelkich środków. Twórzcie rady zakładowe, wybierajcie mężów zaufania, zakładajcie fundusze strajkowe! Bądźcie pewni, że uświadomione masy pracujące nie odstąpią was w waszej słusznej walce i ręka w rękę z wami podejmą ostatni atak.

(9 wierszy skonfiskowano)

Uciemiężone, rewolucyjne Płazy całego świata, łączcie się! Bój to będzie ostatni! Podpisano: Mołokow", ibidem, s. 195.

Pojawiły się także odezwy:

"Płazy, rzućcie broń! (Odezwa pacyfistyczna)

Molche, wirft Juden heraus! (Ulotka niemiecka)

Koledzy płazy! (Apel grupy anarchistów Bakuninowców)

Koledzy płazy! (Odezwa powszechna skautów wodnych)

(...) Płazy przyjaciele! (Odezwa Towarzystwa Odrodzenia Moralnego)

Obywatele płazy! (Odezwa Obywatelskiej Frakcji Kościoła Reformowanego w Dieppe)

Koledzy płazy! Wstępujcie w nasze szeregi! (Odezwa Związku Byłych Marynarzy)", ibidem, s. 196.

Capek nabija się przy okazji ze Spenglera- tu jako Wolf Meynert z dziełem "Untergang der Menschheit":

"Tragedia ludzkiego rodu dobiega końca- rozpoczął Wolf Meinert. -Nie wprowadzi nas w błąd jego gorączkowa inwencja i sukcesy techniczne! To tylko wypieki na twarzy organizmu napiętnowanego stygmatem śmierci. Nigdy jeszcze ludzkość nie przechodziła okresu tak wysokiej koniunktury życiowej jak dzisiaj- znajdźcie mi jednakże choć jednego szczęśliwego człowieka! Pokażcie mi klasę, która byłaby zadowolona, lub naród, który nie czułby się zagrożony w swym istnieniu!

...Pośród wszelkich darów cywilizacji, pośród krezusowych bogactw skarbów materialnych i duchowych coraz mocniej ogarnia nas natrętne uczucie niepewności, lęku i bezsilności", ibidem, s. 244.

I tym oto sposobem wyszła niezła parodia na 1 maja :>

tags: , , , , , , , , , , , ,

6 komentarzy

avatar użytkownika Maryla

1. he he, po Tunezji mozna wpisać tow. Walezy :)

"Pierwsze istotnie zasadnicze i na skalę międzynarodową uznanie Płazów za naród przyniósł dopiero słynny apel Międzynarodówki Komunistycznej, podpisany przez towarzysza Mołokowa, a skierowany do wszystkich uciemiężonych, rewolucyjnych Płazów tego świata. Jakkolwiek apel ten- jak się wydaje- bezpośredniego wpływu na Płazy nie wywarł (...)"

Towarzysze Płazy! Rewolucyjny proletariat całego świata wyciąga do was dłoń

(11 wierszy skonfiskowano)

przy pomocy wszelkich środków. Twórzcie rady zakładowe, wybierajcie mężów zaufania, zakładajcie fundusze strajkowe! Bądźcie pewni, że uświadomione masy pracujące nie odstąpią was w waszej słusznej walce i ręka w rękę z wami podejmą ostatni atak.

(9 wierszy skonfiskowano)

Maryla

------------------------------------------------------

Stowarzyszenie Blogmedia24.pl

 

avatar użytkownika Maryla

2. SLD chce zorganizować wiece

SLD chce zorganizować wiece pod dużymi, zamkniętymi lub
zagrożonymi upadkiem zakładami pracy. W Szczecinie lewica organizuje
obchody ogólnopolskie. Pod stocznią ma pojawić się pochodzący ze
Szczecina szef SLD Grzegorz Napieralski. W planie jest jego
przemówienie, a potem złożenie wieńców pod wiszącą tuż przy głównej
bramie stoczni tablicą upamiętniającą szczecińskie ofiary Grudnia '70.

Przeciw tym obchodom ostro protestuje zachodniopomorska Solidarność. W
oświadczeniu pisze o proteście przeciwko "haniebnemu, nacechowanego
niesłychanym tupetem pomysłowi polityków SLD".

- Potomkowie oprawców chcą przyjść na miejsce usłane krwią -
oburza się Mieczysław Jurek. Tłumaczy, że "komunistyczna władza to
ideologiczna poprzedniczka SLD". - SLD nigdy nie odcięło się od tamtych
działań i nie zażądało ani historycznego potępienia, ani prawnego
ukarania winnych masakry na stoczniowcach - mówi.

Związkowcy z Solidarności przypominają także, że katastrofa
przemysłu stoczniowego w Szczecinie zaczęła się za rządów SLD w 2002
r.
, gdy rząd odmówił wsparcia zatrudniającemu 11 tysięcy osób,
prywatnemu holdingowi. Firma została rozczłonkowana, a na jej gruzach
pozostała upaństwowiona Stocznia Szczecińska Nowa:

Fatalnie zarządzany zakład, który przygarnął 4 tys.
stoczniowców, popadł w spiralę nierentownych kontraktów, których
finałem była niezaakceptowana przez Komisję Europejską pomoc publiczna.

W efekcie w 2009 r. doszło do zamknięcia zakładu. Do dziś nie udało
się znaleźć inwestora, który ożywiłby mocno już zdekapitalizowany
postoczniowy majątek.

http://szczecin.gazeta.pl/szczecin/1,34959,9520051,SLD_kontra_Solidarnos...

Maryla

------------------------------------------------------

Stowarzyszenie Blogmedia24.pl

 

avatar użytkownika elig

3. @Unicorn

Znam tę książkę. W posłowiach /często też we wstępach/ ludzie skądinąd mądrzy pisali totalne bzdury, aby umożliwić wydanie cennych książek w PRL. Te nonsensy służyły jako podkładka i danina dla cenzury. Nikt przy zdrowych zmysłach tego nie czytał. No i jak teraz ocenić autorów tych bredni? Z jednej strony krzewili ideologię komunizmu i świadomie kłamali, a z drugiej upowszechniali wartościowe dzieła. Świat nie jest czarno-biały.

avatar użytkownika triarius

4. b. ładny tekst, zapewne interesująca...

... książka o tych płazach - faktycznie miałem już dawno ochotę się z nią zapoznać, ale jakoś nie wyszło.

Jednak co do "kpiny ze Spenglera", to słaba ona jak dworcowa herbatka w późnym PRL'u. Spengler całkiem po prostu W TEN SPOSÓB NIE PISAŁ! A swoją drogą - czy to nie jest prawda, że trudno dziś znaleźć szczęśliwego, czy choćy zdrowego psychicznie, człowieka?

Capek mógłby zresztą Spenglerowi co najwyżej buty czyścić, co i tak jest wobec niego wyrazem uznania z mojej strony, bo większość by nie mogła.

Ostatnio zmieniony przez triarius o ndz., 01/05/2011 - 17:17.


Pzdrwm

triarius

-----------------------------------------------------

http://bez-owijania.blogspot.com/ - mój prywatny blogasek

http://tygrys.niepoprawni.pl - Tygrysie Forum Młodych Spenglerystów

avatar użytkownika Unicorn

5. @Elig- z doświadczenia wiem,

@Elig- z doświadczenia wiem, że w klasykach czy książkach historycznych posłowia, przedmowy pisali nieraz ludzie porządni właśnie za cenę wydania pozycji. Ale w wielu "naukowych" czy czysto propagandowych taką pisaniną zajmował się najgorszy sort ludzki, prawdziwe kanalie. Nikt tego nie chciał tknąć (różne książki KiW czy MON) :>
@Triarius- ja jednak czuję w tym klimat Spenglera i w dalszym kawałku Capka :D Pewnie, że nie ma ludzi szczęśliwych, co najwyżej są ludzie szaleni...Capek to w ogóle dziwna postać. Chciałbym go łatwo sklasyfikować ale nie potrafię, choć materiał jest. Podobnie jak w przypadku E. Kischa, niby wiem skąd on i kto ale reportaże (wycinając agitację w niektórych) ma przednie-> Jarmark sensacji choćby.

:::Najdłuższa droga zaczyna się od pierwszego kroku::: 'ANGELE Dei, qui custos es mei, Me tibi commissum pietate superna'

avatar użytkownika triarius

6. ta "parodia" Spenglera w sumie...

... nie była chyba aż taka zła, ale ja jestem na tym punkcie cholernie wrażliwy. Wiesz, każdy na niego pluje, a mało kto z tych krytyków zasługuje, by mu podeszwy lizać.

Ale ta parodia, choć to nie jest styl Spenglera, to jednak daje się zrozumieć jako jakaś hiper-skondensowana esencja, w parodystycznej wersji, a poza tym to wcale nie jest takie głupie, nawet w tej formie.

Spengler jest po prostu niesamowicie genialny i nie lubię, jak ktoś sobie z niego robi żarty, tym bardziej, że naprawdę trudno spotkać kogokolwiek, kto by zrozumiał. Ci zaś nieliczni, którzy jednak, raczej się zachwycają, jak i ja.


Pzdrwm

triarius

-----------------------------------------------------

http://bez-owijania.blogspot.com/ - mój prywatny blogasek

http://tygrys.niepoprawni.pl - Tygrysie Forum Młodych Spenglerystów