Shell ucieka z Holandii do Wielkiej Brytanii – ciezki los firmy w dlawiacym uscisku organizacji ekologicznych (II)

Nagonka organizacji ekologicznych na koncerny naftowe, producentow wegla i gazu trwa juz od lat. Sa oni obwiniani za przyczynianie sie do przyspieszenia procesu zachodzacych zmian klimatycznych. Najwiekszy koncern energetyczny Europy – Royal Dutch Shell znalazl sie oczywiscie na celowniku radykalnych aktywistow. Ilez to akcji protestacyjnych przeprowadzili ich zwolennicy, np. Friadys For Future, Green Peace, i inne. Znana nam ostatnio Greta Thunberg napisala o nim: „Shell nie jest naszym przyjacielem. Jest on motorem zniszczenia naszej planety.“ W towarzystwie Shella sa tez inne firmy z branzy energetycznej, tez firmy samochodowe produkujace auta z silnikami spalinowymi, rafinerie, kopalnie, itd. W glowkach radykalnych ekologow zagniezdzil sie obraz swiata bez tych potworow energetycznych, ktore zaklocaja idylliczny obraz zielonej planety - w ktorym nie ma aut z silnikami spalinowymi, samolotow czy puszczajacych baki krow. Slowem koncerny energetyczne sa wrogiem swiata zielonego i zycia na lonie natury. Jest to przygrywka dla postepujacej wymuszonej i nieuzasadnionej dezindustrializacji gospodarki europejskiej.

2. Sadowy atak na Shella – zieloni prorocy w akcji

Skoro uliczne protesty, blokady, strajki na autostradach i przed bramami fabryk nie doprowadzily do zaniechania tradycyjnej produkcji energii, zielona strona przystapila do zmasowanych atakow uzywajac do swoich celow srodki prawne. Tutaj jest duzo spraw niejasnych, niesprecyzowanych, wiec majac sprawnych prawnikow, mozna hulac na parkietach sadowych ile sie da. Pokazala to juz niemiecka organizacja ekologiczna Deutsche Umwelthilfe, ktora poprzez wyroki sadowe zaablokowala poruszania sie samochodow w wielu niemieckich miastach. Ciezkie dziala przeciwko Shellowi wytoczono w holenderskim miescie Haga, ktore jest siedziba koncernu. Wybrano sad okregowy w tym miescie. Skarzyla holenderska organizacja ekologiczn Milieudifensie wraz z 17000 prywatnymi osobami. Zebraly one ponad pol miliona Euro, aby sfinansowac koszty sadowe. Reprezentowal ich prawnik Roger Cox. Nie przewidzialem wagi tego procesu dla sytuacji gieldowej firmy. Jednak juz od marca 2021 kurs akcji Shella zaczal spadac i do wyroku obnizyl sie o okolo 15%.

Mimo ze na swiecie toczy sie aktualnie ponad 1000 procesow o sprawy ekologiczne, to process przeciwko firmie Shell byl precedensem i mial na celu zobowiazac koncern do okreslonego wkladu w realizacje postanowien Klimatycznej Konferencji w Paryzu. Wiemy jakie znaczenie mialy postanowienia tej konferencji dla USA, ktorych prezydent D.Trump, jednym podpisem zadecydowal o odrzuceniu jej ustalen. Shell nie byl oskarzony za konkretne dzialania, tylko mial byc zmuszony, aby zmienil cala swoja polityke przemyslowa. Aktywisci chcieli go zobowiazac, aby zmniejszyl emisje CO2 zgodnie z postanowieniami tejze konferencji. Sad okregowy przychylil sie do wniosku aktywistow. Wydany 26.05.2021 wyrok stanowil ewenement w historii sadownictwa.

Shell zostal zobowiazany przez sad do obnizenia emisji CO2 az o 45% do roku 2030. Punktem wyjsciowym jest stan emisji za rok 2019. Wedlug sadu, jego wyrok obowiazuje tez dla innych firm energetycznych. Wyrok mial na celu, aby koncern w przyszlosci nie powodowal szkod klimatycznych. Niesamowitym wymaganiem sadu jest tez to, iz Shell musi zredukowac nie tylko wlasne wydalanie CO2, ale emisje wszystkich swoich odbiorcow – czyli linii lotniczych, kierowcow, wlascicieli domow, ktorzy ogrzewaja mieszkania ropa naftowa i gazem. Dotyczyc ma to wszystkich przedsiebiorstw kupujacych produkty od Shella. Tak wiec koncern jest odpowiedzialny za emisje CO2 spowodowana przez wszystkich swoich klientow, ktorzy spalaja jego produkty. Ekolodzy pieja z zachwytu: teraz koncern i cala branza musza dokonac szybkiej transformacji swojej produkcji, gdyz do roku 2030 juz niedaleko. W zalozeniach oskarzenia i sadu stoi: ochrona srodowiska jest prawem ludzkim. Koncern musi zmienic rydykalnie kierunek swojej dzialanosci. Za dzialalnosc firmy sa odpowiedzialni jego managerowie, wiec wyrok dotyczy ich, powialo wiec grozba. Znane sa przypadki niemieckie, gdy to premierom landow grozono wiezieniem za niewykonanie wyrokow sadowych o zamykaniu ulic miast zagrozonych spalinami.

Kierownictwo Shella tlumaczylo sie wprawdzie, ze zmienia juz od dawna polityke firmy, ze sporzedalo juz czesc pol naftowych, angazuje sie w rozwoj energii wodorowej, zaklada masowo stacje do tankowania dla aut elektrycznych. Nie przekonalo to sadu regionalnego, ktory poparl skarzacych aktywistow. Co ciekawe, skargi tego typu byly odrzucane juz wczesniej w USA. Sady amerykanskie argumentowaly, ze okreslanie przyszlych celow klimatycznych i zobowiazywanie firm przemyslowych do ich realizacji nalezy do zadan ustawodawcy, czyli do parlamentu, a nie do sadu.

Shell zlozyl oczywiscie odwolanie od wyroku sadu okregowego z odpowiednim uzasadnieniem. Proces moze trwac wiele lat i toczyc sie w roznych instancjach. Aktywisci licza sie wprawdzie z tym, ze nastepny sad w wyzszej instancji skasuje ten wyrok. Dla nich bedzie to jednak kamien milowy, sygnal w walce o zahamowanie zmiany klimatycznej.

Do wyroku mozna miec szereg zastrzezen. Pierwszym z nich jest, na ile uzasadnione jest obarczanie koncernu za emisje CO2 i szkod klimatycznych spowodowanych przez jego klientow. Nastepnie, sad zobowiazuje Shella do zmniejszenia emisji nie tylko w Holandii, ale na calym swiecie. Sedziowie argumentowali w tym przypadku nastepujaco: emisja CO2 zawiniona przez Shella szkodzi obywatelom holenderskim, poniewaz przyczynia sie do ocieplenia atmosfery, obojetnie gdzie to sie odbywa, na przyklad w Australii czy w Chinach. Sedziowie stali sie jakby zastepczymi managerami firmy. Nastepnym zarzutem wobec sedziow, ktorzy wydali ten wyrok jest zagadnienie ich kompetencji czy raczej legitymacji. Sad uprawia tutaj polityke klimatyczna poprzez zmuszanie firm do okreslonego ksztaltowania ich polityki produkcyjnej. W kazdej demokracji, decyzje dotyczace takich spraw w postaci ustaw wychodza od parlamentow i wybranych demokratycznie poslow. Jezeli sedziowie beda w ten sposob uprawiac polityke klimatyczna, to niedlugo beda zamykac stacje benzynowe, rafinerie, kotlownie, firmy samochodowe, tak aby spelnic zyczenia radykalnych organizacji ekologicznych.

Mozna powiedziec, ze powstala absurdalna sytuacja, ale dla radykalnych aktywistow ekologicznych jest ona calkiem normalna. Ich dzialania moga dalej eskalowac. Wyobrazmy sobie calkiem futurystycznie co nas czeka. Na przyklad, ze ekologom nie spodoba sie fakt, iz krowy wydzielaja zbyt duzo CO2. Biedne krowiny, gdy najedza sie paszy puszczaja baki. Ekolodzy nie moga zaskarzyc bezposrednio krow, ale za to ich hodowcow. To wlasnie producenci miesa i mleka powinni zredukowac produkcje CO2 wydalanego przez bydlo do roku 2030 o 45%. Jezeli nie zrobia tego, to przedsiebiorstwa rolne beda zamykane. A moze ekolodzy wytocza procesy producentom paszy dla bydla, ze powoduje ona powstawanie zbyt duzo CO2 w procesie trawienia. Tacy producenci paszy byliby odpowiedzielini za emisje CO2 przez krowy tak jak Shell jako producent ropy naftowej i gazu bylby odpowiedzialni za emisje jego klientow, ktorym sprzedal te produkty. Byliby tez zobowiazani do ograniczenia emisji CO2 do roku 2030, tak jak w sowieckich planach gospodarczych. Waznym zadaniem ekologow byloby w tej sytuacji czuwanie w stajniach i na lakach w celu pomiarow emisji CO2 pierdzacych krow. Mogliby za to dostac medale ekologiczne za zbawienie ludzkosci i uratowanie naszej planety. Royal Dutch Shell nie dostanie zadnego medalu za swoje najnowsze osiagniecia w ograniczaniu emisji CO2. Woli za to wyplynac na bezpieczne wody i dlatego dal dyla z Holandii i UE. Zanosi sie na postepujacy proces dezindustrializacji w Europie. O ewakuacji Shella z UE do GB napisze w nastepnej czesci.

Cdn.